شاتکریت روشی است که در آن بتن یا مصالح خشک و تر با فشار بالا روی سطوح پاشیده میشود. این فرایند به طور معمول با سرعت انجام میشود و همین امر باعث میشود مصالح به طور فشرده روی سطح قرار بگیرند و به آن بچسبند.
به گزارش اخبار ساختمان، مطالعه و پیشرفت در تکنو لوژی بتن این امکان را میسر ساخت تا برخی از مشکلات اولیه اجرای متد شاتکریت و استفاده از انواعی از افزودنی بتن که منجر به افزایش چسبندگی لازم بتن و گیرش سریع بتن بر روی سطوح مختلف با کیفیت بالا و وسعت زیاد میشود میسر گردد. این شیوه ده ها سال است در پروژه های مختلف عمرانی نقش دارد.
روش‌های استفاده از بتن، ترکیبات آن و میزان غلظتش برای هر سازه متفاوت است. به همین دلیل، در بسیاری از موارد به جای استفاده از بتن معمولی، از شاتکریت بهره می‌گیرند.
شاتکریت چیست؟
شاتکریت روشی است که در آن بتن یا مصالح خشک و تر با فشار بالا روی سطوح پاشیده میشود. این فرایند به طور معمول با سرعت انجام میشود و همین امر باعث میشود مصالح به طور فشرده روی سطح قرار بگیرند و به آن بچسبند. این ویژگی کمک می‌کند تا لایه‌ای مقاوم و محکم شکل بگیرد که دوام بیشتری داشته باشد.
شاتکریت در واقع ترکیبی از سیمان، سنگدانه، آب و مواد افزودنی است که با دستگاه‌های مخصوص و با سرعت زیاد روی سطوح پاشیده میشود. آنچه این روش را متمایز می‌کند، اهمیت بالای سرعت و فشار در فرایند پاشش است.
انواع شاتکریت
شاتکریت بر اساس روش اجرا به دو نوع شاتکریت تر و شاتکریت خشک تقسیم میشود. این تفاوت در شیوه اجرا می‌تواند ویژگی‌های این ماده را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، قبل از انتخاب شاتکریت برای پروژه‌های مختلف، آشنایی با تفاوت‌های این دو روش ضروری است تا بتوانید گزینه مناسب را برای کاربرد موردنظر خود انتخاب کنید.
شاتکریت خشک
در فرایند شاتکریت خشک در ساخت و ساز، ابتدا سیمان و ماسه به وسیله پمپ وارد دستگاه شده و از طریق لوله به سطح هدف منتقل می‌شوند. سپس آب به‌طور مجزا و همزمان با خروج مواد از لوله به مخلوط اضافه میشود. این روش ممکن است باعث شود برخی از ذرات سیمان به‌طور کامل هیدراته نشوند، که می‌تواند کیفیت نهایی کار را تحت تأثیر قرار دهد.
شاتکریت خشک برای پروژه‌های کوچک و پوشش‌های نازک‌تر از 10 سانتی‌متر بسیار مناسب است. این روش به دلیل سرعت بالای اجرا و توانایی پاشش دقیق، در فضاهای محدود یا پروژه‌هایی با حجم کار کم استفاده میشود. برای مثال، این تکنیک در تعمیرات، تقویت سازه‌ها و پروژه‌های زیرساختی کوچک کاربرد دارد. استفاده از شاتکریت خشک به کاهش زمان و هزینه‌ها کمک می‌کند، در حالی که مقاومت خوبی را برای سازه‌های ساخته شده فراهم می‌آورد.
مزایای شاتکریت خشک
* مقاومت نسبتا بالا
* هزینه کم برای تمیزکاری و نگهداری از دستگاه
* قابلیت اجرا در فضاهای محدود
* نیاز به تجهیزات کمتر برای اجرای عملیات
* پایین بودن نسبت آب به سیمان
معایب شاتکریت خشک
* ایجاد گردوغبار به مقدار زیاد
* افزایش ریسک خطا در طرح اختلاط به دلیل وابستگی به دخالت نیروی انسانی
شاتکریت تر
در فرایند شاتکریت تر، مخلوط بتن از پیش آماده شده و سپس داخل دستگاه ملات‌پاش ریخته میشود. در این روش، ترکیب سیمان، ماسه، آب و مواد افزودنی به‌طور کامل در کارخانه آماده و به دستگاه انتقال داده میشود. سپس این مخلوط به سطح مورد نظر پاشیده میشود. به دلیل آماده بودن مخلوط و وجود آب در آن، شاتکریت تر معمولاً به هیدراتاسیون کامل سیمان کمک می‌کند، که باعث افزایش کیفیت و مقاومت نهایی میشود. این روش برای پروژه‌هایی که نیاز به لایه‌های ضخیم‌تر دارند، مانند دیوارها و سقف‌های با ضخامت بالا، بسیار مناسب است. همچنین، شاتکریت تر در پروژه‌های بزرگ و پیچیده مانند تونل‌سازی، سدسازی و ساخت سازه‌های عظیم کاربرد دارد.
مزایای شاتکریت تر
* سرعت اجرای بیشتر نسبت به فرایند خشک
* تولید گردوغبار کمتر
* امکان اجرای سازه‌هایی با شکل منحنی یا غیرمنظم
* افزایش ضخامت لوله‌های بتنی در محیط‌های خورنده
* چسبندگی بهتر به میلگرد
* آب بندی مناسب سطح
* افزایش دقت در فرآیند اختلاط به دلیل استفاده از تجهیزات مکانیزه
معایب شاتکریت تر
* هزینه بالای دستگاه و نیروی انسانی
* مقاومت اولیه نسبتا پایین
* محدودیت در فاصله بین محل اختلاط و محل اجرا
* محدودیت زمان و در نتیجه سخت شدن شاتکریت
کاربرد شاتکریت چیست؟
شاتکریت امروزه به عنوان یکی از روش‌های بسیار موثر و کاربردی در صنعت ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی شناخته میشود. این روش که شامل پاشش بتن یا مخلوط مواد خاص روی سطوح مختلف است، برای ایجاد لایه‌ی مستحکم و مقاوم به کار می‌رود. بسته به نیاز پروژه، می‌توان از دو نوع شاتکریت خشک یا شاتکریت تر استفاده کرد که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
در ادامه به برخی از مهم‌ترین این مکان‌ها اشاره خواهیم کرد:
* تونل‌ها
* سدها
* انواع سطوح زمین مانند پیاده‌روها
* استخرهای شنا
* پارک‌های مختلف
* سطوح نسوز
* گنبدها
* محوطه‌های سازه‌های بزرگ صنعتی
* پوشش دیوار در باغ وحش، استخر و سد
مزایای بتن شاتکریت چیست؟
* مایع بودن
شاتکریت در ساخت استخرهای شنا و سایر سازه‌های آبی، مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای این منظور ایده آل است. نه تنها پاشش این مواد به جای ساختارهای جامد ساده‌تر است، بلکه ترکیبات به کار رفته در شاتکریت نیز باعث میشود که وزن آن نسبت به روش‌های سنتی سبک‌تر باشد. این ویژگی به تسهیل حمل و نقل و اجرای سریع‌تر پروژه‌ها کمک می‌کند، به‌ویژه در فضاهای محدود یا پروژه‌هایی که نیاز به سرعت عمل دارند.
* دوام بالا
از آنجا که شاتکریت برای چندین دهه در پروژه‌های مختلف استفاده شده و عملکرد خود را اثبات کرده است، می‌توان به راحتی به دوام آن اعتماد کرد. کافی است که این ماده را روی سطح مورد نظر پاشیده و از طول عمر بالای آن برای سال‌ها اطمینان حاصل کنید.
* عدم نیاز به قالب
در روش‌های معمول، برای تحمل فشار داخلی بتن ریخته شده و تنظیم آن، نیاز به قالب‌بندی است. اما در شاتکریت این مسئله وجود ندارد. در این روش، به‌راحتی می‌توان مواد را پاشیده و به سطوح مختلف اضافه کرد بدون نیاز به قالب، که این امر سرعت اجرا و انعطاف‌پذیری را افزایش می‌دهد. این ویژگی باعث میشود که شاتکریت برای پروژه‌هایی که نیاز به اجرای سریع و آسان دارند، گزینه‌ای ایده‌آل باشد.
* مواد افزودنی
شاتکریت را می‌توان با مواد مختلف ترکیب کرد تا ویژگی‌های آن بهبود یابد. به عنوان مثال، می‌توان مقدار آب در ترکیب شاتکریت را افزایش داد تا وزن آن کاهش یابد و به یک ماده سبک‌تر تبدیل شود. این تغییرات می‌توانند باعث بهبود خصوصیات فنی شاتکریت شوند، مانند افزایش راحتی در حمل و نقل و اجرای آن، بدون کاهش کیفیت و استحکام نهایی سازه. این ویژگی‌ها به مهندسان اجازه می‌دهند تا شاتکریت را بر اساس نیازهای خاص پروژه تنظیم کنند.
نحوه اجرا بتن شاتکریت با استفاده از دستگاه شاتکریت
اجزای شاتکریت مانند سنگدانه‌ها، سیمان، آب، مواد ریز و مواد افزودنی شیمیایی، یک سیستم پیچیده را تشکیل می‌دهند که در نهایت کیفیت نهایی شاتکریت را تعیین می‌کند. یکی از عوامل کلیدی در تعیین کیفیت شاتکریت، روش صحیح کاربرد آن است. برای اطمینان از چسبندگی مناسب شاتکریت به سطح و جلوگیری از پس زدن و کمانه کردن مواد، استفاده از تکنیک‌های صحیح ضروری است. رعایت دستورالعمل‌های اجرایی در این فرآیند نه تنها به دستیابی به بهترین نتایج کمک می‌کند، بلکه ایمنی اپراتور را نیز به حداکثر می‌رساند. این قوانین شامل استفاده از تجهیزات مناسب، تنظیمات دقیق دستگاه‌ها و رعایت فاصله و زاویه پاشش صحیح هستند.
* تمیز کردن سطح قبل از پاشش
قبل از اینکه شاتکریت روی سطح پاشیده شود، باید سطح کاملاً از هرگونه آلودگی، گرد و غبار، روغن، رنگ یا مواد اضافی دیگر تمیز شود. این کار به چسبندگی بهتر شاتکریت به سطح کمک می‌کند و از مشکلاتی مانند ترک‌خوردگی یا جدا شدن لایه شاتکریت جلوگیری می‌کند.
* قرار دادن نازل به صورت عمودی (زاویه 90 درجه) نسبت به سطح
زاویه بین نازل و سطح مورد نظر بر فشردگی صحیح شاتکریت و مقدار کمانه مواد پاششی تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، پاشش باید در حرکات دایره‌ای به طور مساوی در کل سطح انجام شود تا نتیجه یکنواختی حاصل شود.
* پر کردن سوراخ‌ها و ترک‌های موجود در سطح
قبل از اعمال اولین لایه‌ها، باید سطح زمین را یکنواخت کرده و تمام سوراخ‌ها و شکاف‌ها را پر کنید. این کار باعث میشود تا لایه شاتکریت به‌طور یکنواخت و مستحکم روی سطح قرار گیرد
* کاربرد به صورت لایه‌ای
لایه‌ها باید از پایین سطح شروع شده و به سمت بالا ادامه یابند. لایه اول به‌عنوان پایه و چسب برای نگهداری لایه‌های بعدی عمل می‌کند. تعداد و ضخامت لایه‌های بعدی بسته به نوع کاربری و نیازهای سازه متفاوت خواهد بود.
* هیدراته کردن سطح
برای جلوگیری از کاهش مقاومت مکانیکی بتن پاشیده شده و جلوگیری از ایجاد ترک‌های ناشی از سخت شدن سریع، توصیه میشود که سطح بتن حداقل به مدت 7 روز مرطوب نگه داشته شود. این کار به فرآیند هیدراتاسیون کمک کرده و از ترک‌خوردگی سطح بتن جلوگیری می‌کند.
در پایان ذکر چند مورد الزامیست:
شاتکریت از هر نظرچه اقتصادی ، زمانی و استحکام در سا ختمان سازی ، پروژه های عمرانی ، راه سازی، سد سازی و …… کاربرد فراوان دارد وبه صرفه میباشد. و نسبت به روش های اجرای سنتی بتن علمی تر و یک روش عالی برای تعمیر سازه ها و کف سازی و استحکام پیوند بالا و افزایش مقاومت فشاری ، خمشی را فراهم میاورد. با اجرای شاتکریت می توان تا حدود زیادی ساختما نها را از خسارات زلزله و بلایای طبیعی ایمن نمود.
شرکت ویستا ارگ سازه با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز دنیا و تیمی متخصص و باتجربه، توانسته است خدماتی با بالاترین استانداردهای کیفی به مشتریان خود ارائه دهد.
